kolonia

ADAMÓW I i II

gromada Nowa Ziemia, gmina Poddębce, powiat Łuck, woj. wołyńskie
parafia Ołyka

Opracowywane w okolicy:
Kotów, Wólka Kotowska, Nowa Ziemia, Kopytów, Joanów, Grobelki, Pyszny Bór,

A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż

WYKAZ GOSPODARSTW, stan w około 1939 r.

Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie niebieskiej - śmierć z rąk bandytów ukraińskich (w tym tzw. "upa").

Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje: FORMULARZ zgłoszenia rodziny i uzupełnienia danych
L.p.		Informacje
1.	Marian Maksymiuk	[lipiec 2006] poz. 1-3. oraz inf. ogólne, [sierpień 2006] poz. 4-5. [wrzesień 2008] inf. poniżej oraz szkic miejscowości i wykaz opracowany całkowicie od nowa w poz. 1-19. na podst. relacji i wspomnień p. Zofii Bamberskiej z d. Sewruk (fragmenty poniżej), pani Marii Kopydłowskiej z d. Mróz, pani Katarzyny Maksymiuk z d. Moroz, p. Heleny Szuleckiej z d. Mróz, p. Bronisławy Wełnowskiej z d. Kitajewska, [czerwiec 2009] - ZDJĘCIA z wycieczki, [marzec 2010] korekta i uzup. poz. 11 z relacji p. Zofii Bamberskiej z d. Sewruk. [luty 2013] zmiana nazwiska Mróz na Moroz, korekta poz. 1, 8, 12, 13, uzup. poz. 3, 9, 10, 11, 14, 15. ze wspomnienia Zofii Bamberskiej z d.Sewruk, Marii Kopydłowskiej z d.Moroz, Katarzyny Maksymiuk z d.Moroz, Heleny Szuleckiej z d.Moroz oraz Bronisławy Wełnowskiej z d. Kitajewska.	marianmaksymiuk12(a)wp.pl
2.	Sandra Gilecka	[październik 2009] uzup. poz. 17. Bolesław to mój dziadek	sandra19885(a)interia.pl
3.	Teresa Strużyńska	[październik 2012] uzup. poz. 6 i korekta poz. 10. na podst. relacji mojej mamy Katarzyny Strużyńskiej z d. Kowalskiej.	teresa-struzynska(a)wp.pl

W książce W. i E. Siemaszków " Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-45"; tom I na str.586 ; autorzy napisali że w Adamowie (Adamówce-Suszni) żyło kilka rodzin niemieckich do wyjazdu do Rzeszy w roku 1940 i że w czasie napadu bojówki "UPA" spaliły wszystkie gospodarstwa a ludność została wymordowana. Otóż moi rozmówcy mieszkający w tamtych czasach w Adamowie stanowczo zaprzeczają, jakoby w ich wiosce mieszkali osadnicy niemieccy i jakoby wymordowana została ludność polska.
Bandyci z "UPA" najpierw zaatakowali Wólkę Kotowską i zagrodę Jana Śliwińskiego . Mieszkańcy Adamowa od pewnego czasu żyjący w obawie o swoje życie, śpiący w lesie lub w zbożu, byli na taką możliwość przygotowani.
Gdy tylko usłyszeli krzyki mordowanych ludzi (odległość od Wólki około 2 km, o świcie głosy niosą się donośnie) i ujrzeli łuny pożarów, uciekli, pozostawiając cały dobytek, na dworzec kolejowy do Ołyki.
Rzeczywiście wszystkie gospodarstwa zostały ograbione i spalone, ale mieszkańcy mieli to szczęście że ocaleli.
Ostrzegał ich Ukrainiec z Kotowa - Anton Łebeda, ponieważ jego syn "Hłeć" (21 lat) jak mówił - "poszedł w bandy".

Z powojennej relacji Jana Kitajewskiego pochodzącego z Bolarki, kapitana (korekta M.Maksymiuk) plutonowego W.P., wynika, że gdy latem 1944 roku razem z frontem przejeżdżał przez te tereny nie zastał z tych wiosek oprócz fundamentów już nic. Nawet drzewa w sadach zostały wycięte.

Ze wspomnień Zofi Bamberskiej z domu Sewruk. (tekst przysłał Marian Maksymiuk)
Pani Zofia, pamięta epizod z września 1939 roku. Poszła do gospodarstwa sąsiadów - Kowalskich w Adamowie. W kuchni siedzieli dwaj polscy żołnierze i jedli posiłek. Byli zmęczeni, brudni. Prawdopodobnie pochodzili z jakiegoś rozbitego polskiego oddziału. Mieli broń.
Po pewnym czasie do kuchni weszło trzech Ukraińców (nie byli uzbrojeni) z Kotowa i zażądali od żołnierzy oddania karabinów. Strasząc, że ich zabiją. Reakcja żołnierzy była natychmiastowa, zerwali się za stołu, przeładowali broń i kazali nieproszonym gościom podnieść ręce do góry i wyjść na dwór, prawdopodobnie celem rozstrzelania.
Wtedy w płacz uderzyła Kowalska, prosząc aby nic im nie robili "bo przyjdą Ukraińcy i wymordują całą rodzinę". Zofia, przestraszona, pobiegła do domu.
Potem dowiedziała się, że żołnierze odeszli, nie czyniąc Ukraińcom nic złego.

Napady Ukraińców zaczęły się wiosną i latem 1943 roku. Ludność Adamowa na noce opuszczała gospodarstwa i chowała się do lasu lub w spała w zbożu. Na dzień wracali. Na drogach i okolicznych polach wystawiano posterunki obserwacyjne i warty.

O epizodach z napadu na Wólkę Kotowską, Zofia dowiedziała się od swojej ciotki, która przeżyła napad i widziała te wydarzenia ukryta w zaroślach.
W książce W.E. Siemaszków " Ludobójstwo ..."; w tomie I, w opisie z napadu na Wólkę Kotowską podana jest data 4/5 lipca. Pani Zofia podaje datę 11 lipca 1943 , niedziela o godz. 4.00.
Na pewno był początek lipca.
Przyszli nad ranem z kierunku północnego. Mieszkańcy mimo ostrzeżeń dali się zaskoczyć. Zabudowania były podpalane snopkami zboża które, stało już w kopkach wokół gospodarstw.
Irena Kownacka miała 19 lat. Uciekała przed upowcem. Dogonił ją i przyparł do brzozy, zadając ciosy chyba tępym nożem. Broniła się i zasłaniała rękoma. Otrzymała 35 ran, wypłynęła opłucna. Została zoperowana w niemieckim szpitalu wojskowym w Ołyce. Przeżyła.
Jej brat, Stanisław Kownacki pilnował w nocy gospodarstwa. Miał karabin, ale bez naboi. Po napadzie zeskoczył ze strychu i zaczął uciekać. Dogonił go w zbożu banderowiec na koniu, przewrócił tratując koniem i dobił siekierą.
W Wólce Kotowskiej w czasie napadu tylko z rodzin Kownackich i Bernackich, zginęło 17 osób. Pochowani zostali we wspólnej mogile na podwórzu spalonego gospodarstwa obok zagrody Kownackich.
Felczerowi Wilkowi żywcem wydłubano oczy.
Krzyki mordowanych, odgłosy rzezi były dobrze słyszane, a łuny pożarów widoczne w Adamowie. Uciekli na dworzec do Ołyki. Sewrukowie zostali wywiezieni na roboty do Niemiec.

PRZENIESIENIE

[sierpień 2008] dotychczas poz. 1 (SŁODKOWSKI Leon (1893) s. Jana i Zofii, żona Emilia (1901) z d. Słodkowska c. Józefa i Marii, dzieci: Tadeusz (1922), Władysław (1925), Krystyna (1932) -po mężu Gnitecka. Mieli krewnych w Czetyniu.) przeniesiona została do wykazu kol. Nowa Ziemia.

Data powstania strony: czerwiec 2006 r., ostatnia edycja: kwiecień 2013 r.