futor

BRZEZINA

gromada Wyrobki, gmina Rafałówka, pow. Sarny, woj. wołyńskie
parafia Rafałówka

Opracowywane w okolicy:
Zadąbrowie, Lisznia, Soszniki, Tur, Wyrka, Wyrobki, Weretenicze, Police,

A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż

Futor (bardziej kolonia) Brzezina powstawała w latach 1920-1930 roku, na terenach państwowych (rozparcelowane majątki ziemskie), na północ od futoru Osy-Bród, wykupionych od Państwa przez nowych osadników, rodziny Kobylańskich, Sochów itd. Wg opracowania Cz. Piotrowskiego, w ostatnim okresie jej bytności, Brzezina liczyła 13-15 zagród.

PLAN PAMIĘCIOWY

Opracował Ryszard B Kobylański z danych przekazanych przez płk. Mieczysława Zakrzewskiego b. mieszkańca Zadąbrowia oraz Genowefy Cedro - Kobylańskiej b. mieszkanki Brzeziny

WYKAZ GOSPODARSTW, stan z około 1943 r.

1.BORAWSKIJan z rodziną, żona IN, dwie córki, Janina i IN.
2.BORAWSKIIN z rodziną IN.
3.BORAWSKIIN z rodziną IN.
4.DALINKIEWICZIN z rodziną, córki Bronisława (Roskowińska, w Zadąbrowiach) i Ewa (m.Michał.Mitera), wywiezieni w 1943 r. na roboty do Niemiec, po wojnie w stanie New Jersey, USA.
5.HOŁUBECKIIN z rodziną, w 1943 roku wywiezieni na roboty do Niemiec, po wojnie w stanie Massachusetts USA.
6.KOBYLAŃSKIAntoni 1900-10.07.1943 (*Hradje) - s. Stanisława 1870 (*Temne), nadleśniczego w Nadleśnictwie Czartorysk i Pauliny 1875 z d. Żołędziowska, żona (śl.1926) Waleria 5.05.1905 (*Kamionka Nowa) z d. Piotrowska - c. Franciszka i Józefy z d. Ziółkowska, dzieci: Mieczysław 8.04.1927, Genowefa 25.11.1929. W 1930 roku, Antoni wraz z rodziną osiedla się w nowym futorze (kolonii) Brzezina. W 1943 mieszkała z nimi matka Antoniego. Na wiosnę 1943 w wyniku zagrożenia ze strony Ukraińców, rodzina chroni się w Wyrobkach, a potem w Wyrce. 10.07.1943 r. Antoni złapany w zasadzce kiedy jechał wraz z córką Genowefą, Feliksą Kobylańską, Andrzejem Sochą i Józefem Zakrzewskim z Rafałówki, został w bestialski sposób zamordowany (porżnięty żywcem na kawałki) przez Ukraińców pomiędzy wsiami Wyrka i Police. Został pochowany na cmentarzu we wsi Wyrka. Po napadzie Ukraińców na Wyrkę, 16/17 lipca 1943 roku, Waleria wraz z dziećmi i świekrą przedostała się pod Sarny, skąd została wywieziona na roboty do Niemiec;1
7.KOBYLAŃSKIMarian 1904-1943 (*Hradje) - s. Stanisława i Pauliny, żona (śl.23.06.1929) Feliksa 6.05.1906 z d. Zakrzewska z kol. Zadąbrowie - c. Stanisława ~1870 i Ludwiki ~1875 (*Temne) z d. Sulikowska. Marian - od 1924 r. zawodowy podoficer KOP. Na jego gospodarstwie gospodarzy młodszy brat Leon, któremu pomaga matka Paulina. W 1931 r. Marian pełni służbę w Dawidgródku na Polesiu gdzie 3.05.1931 r. narodziła się córka Leokadia. Następnie Marian zostaje przeniesiony do Skały Podolskiej gdzie 22.03.1934 r. przychodzi na świat syn Ryszard Bazyli. 17 września 1939 roku Marian w stopniu st. sierżanta KOP-u, jest dowódcą Strażnicy KOP w miejscowości Zielona nad rzeką Zbrucz na Podolu, granicy państwowej pomiędzy Polską a Związkiem Sowieckim. Po demobilizacji Marian wraca do strażnicy, gdzie zostaje złapany przez ukraińską milicję. Udaje mu się uciec i ukryć w miasteczku Kopyczyńce do którego dołącza rodzina. W październiku 1939 r. zostaje ostrzeżony przez przyjaciół, że musi uciekać aby uniknąć wywozu na Sybir lub do obozu w Katyniu. Wieczorem ładują dobytek na furmankę i uciekają do Czortkowa. Tu ładują się do pociągu i trasą przez Lwów, Równe i Sarny docierają do Rafałówki, a następnie do futoru (kolonii) Brzezina, gdzie Marian obejmuje swoje gospodarstwo rolne. Natychmiast po powrocie do swoich rodzinnych stron, Marian jako były zawodowy podoficer KOP organizuje konspiracyjne organizacje wojskowe ZWZ-AK a następnie organizacje samoobronne przeciwko Ukraińskim Nacjonalistom, wraz z por. rezerwy Janem Skibą z Wyrek i ppor. rezerwy Adamem Roskowińskim z Zadąbrowia. W czerwcu 1943 r. Marian aby uniknąć zagłady przez ukraińskich nacjonalistów, wraz z rodziną opuszcza Brzezinę i zamieszkuje w kolonii Rafałowka gdzie stacjonuje garnizon niemieckiego Wehrmachtu. Jednak nawet tu nie zaprzestaje działalności konspiracyjnej, organizuje samoobronę w okolicznych skupiskach Polaków (mapka), chodzi na zebrania konspiracyjne. Przy końcu czerwca 1943 wracając z zebrania konspiracyjnego wraz ze swoją współpracowniczką, jedną z córek Jana Borowskiego z Brzeziny, wpada w zasadzkę ukraińskich nacjonalistów pomiędzy wsią Weretenicze a kolonią Rafałówka, został złapany i w bestialski sposób zamordowany, został zakłuty bagnetami, ale nie na śmierć tylko zostawiony w zbożu jeszcze żywy aby skonał w męczarniach i upływu krwi. "Współpracowniczka" (prawdopodobnie współpracowała z Ukraińcami), dotarła żywa i zdrowa do Rafałówki gdzie opowiedziała o zdarzeniu. Szwagier Mariana, Andrzej Socha z Brzeziny żonaty z siostrą Mariana Michaliną, zorganizował z przebywających tam również w tym czasie krewnych Mariana i Feliksy oddział pomocy i pod ochroną kilku niemieckich żołnierzy Wehrmachtu, ruszyli na ratunek Marianowi, jednak on już nie żył. Został pochowany na cmentarzu w Rafałówce. Feliksa z dziećmi przedostała się do Kowla, skąd pod koniec roku zostali wywiezieni na roboty do Niemiec;2
7a.KOBYLAŃSKILeon ~1908-1941? (*Budki) - s. Stanisława i Pauliny, żona Bronisława z d. Hołubecka i córka Romualda. Leon w 1941 r. został zabrany do Armii Sowieckiej i ślad po nim zaginął. Po wojnie we Wrocławiu3
8.SOCHAAndrzej, żona Michalina z d. Kobylańska, córka Leokadia. W 1943 roku wywiezieni na roboty do Niemiec;4
9.SOCHAJózef, żona Helena z d. Tomala - c. Wawrzyńca i Katarzyny zd. Wągrecka, dzieci. IN. Józefa brat Marcin - w Wereteniczach. Rodzeństwo Heleny - wymienione przy bracie Antonim (Giedrojsówka)
10.SOCHAIN z rodziną IN.
11.ZABŁOCKIPiotr (zm. w obozie pracy), żona Waleria 1896-1988 z d. Sulikowska - c. IN. i Feliksy, dzieci: Kazimierz (nieodnaleziony po wojnie), Jadwiga 1929 (po wojnie Pieszkowice na Dolnym Śląsku). W 1943 roku wywiezieni na roboty do Niemiec. Do Polski powróciły Waleria i Jadwiga oraz matka Walerii - Feliksa.
12.ŻARCZYŃSKIDominik 1888 - s. Szymona i Konstancji, żona Stanisława z d. Rudnicka, dzieci: Henryk, Weronika, Tadeusz 1920, córka (IN.+1943 - zabita przez Ukraińców). Po wojnie Sosnówka, Miłków, okolice Jeleniej Góry. W Sosnówce są groby Dominika i Stanisławy.
13.MISZKIEWICZAlbina z d. Święcicka, pochodziła spod Kowla, wdowa po Bronisławie, pochodził z Wyrobek, dzieci: Janina 1923-2008 (po m. Tytkiewicz), Mieczysław 1924-1943 (zamordowany na wiosnę przez Ukraińców), Władysław 24.09.1927 (po w. ż. Kazimiera Piotrowska z Użania), Genowefa 1929, Helena 1932, Jan 1935. Po wojnie w Szczytnie. (źródło) Albina nie widząc nadziei na ocalenie pojechała szukać miejsca dla dzieci do Łucka. W ślad za nią pieszo przez Kołki wyruszył Mieczysław i wszelki ślad po nim zaginął. Wcześniej Władysław, pasący krowy, został ciężko pobity bez powodu przez przechodzących Ukraińców.
14.KOPERWASJan 1908 (*Majdan Stary) - s. Mikołaja i ?, żona Eugenia 1916 z d. Kowalska - c. Jana i Zofii, dzieci: Zofia, Józefa (obie zm. na czerwonkę), Jan 1935, Zdzisław 1943, Ryszard 1945. Po wojnie we wsi Koniuchy, gm. Miączyn.
Futor (kolonia) Brzezina został spalony przez ukraińskich nacjonalistów w czerwcu 1943 roku. Przed spaleniem wszystkie polskie domy zostały pograbione ze wszystkiego co w nich zostało po ucieczce Polaków.
Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje:

FORMULARZ zgłoszenia rodziny i uzupełnienia danych

L.p.

Informacje

1.

Ryszard B. Kobylański[listopad 2004] poz. 1-11 i pozostałe materiały.rb.kobypl(a)neostrada.pl

2.

Grzegorz Żarczyński[grudzień 2006] poz. 12. [listopad 2004] uzup. poz. 12. Znam losy rodziny od Dominika i Stanisławy, natomiast nie znam losów Szymona i Konstancji. Proszę o kontakt wszystkich zainteresowanych.bastard4(a)tlen.pl

3.

Monika Górna[sierpień 2011] uzup. poz. 11 na podst. relacji Babci Jadwigi.m.gorna2(a)wp.pl

4.

Ryszard Koperwas[listopad 2011] poz. 14. z opowiadań Babci.k_rysiek(a)op.pl

5.

Janusz Horoszkiewicz[styczeń 2014] uzup. poz. 13.janusz-huta-stepanska(a)wp.pl

6.

Wanda Skrzypczak[grudzień 2015] uzup. poz. 9.wandakolobrzeg(a)interia.pl

Informacje o miejscowości przekazał: Ryszard B Kobylański, listopad 2004 mail: rb.kobypl(a)neostrada.pl Wszystkie podane powyżej fakty zostały skonsultowane z Genowefą Cedro-Kobylańską, lat 75, córką Antoniego i Walerii Kobylańskich, mieszkanką futoru Brzezina, gen. Czesławem Piotrowskim, lat 77, bratankiem Walerii Kobylańskiej-Piotrowskiej mieszkańca Huty Stepańskiej w powiecie Kostopol, oraz z płk Mieczysławem Zakrzewskim lat 79 (już nie żyje), bratankiem żony Mariana Kobylanskiego Feliksy z domu Zakrzewska.

Bibliografia:

- Władysław Kobylański "W szponach trzech wrogów", Chicago 1988 r.
- Władysław i Ewa Siemaszko "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia", Tom I i II.
- Czasopismo SUOZUN Wrocław "Na Rubieży" nr. 72/2004.
- Czesław Piotrowski - album "Zniszczone i zapomniane osiedla polskie oraz ich mieszkańcy gdzieś za Styrem, Horyniem i Słuczą", Warszawa 2004
- Czesław Piotrowski "Krwawe żniwa", Warszawa 1995 r

- - -

SAMOOBRONA LUDNOŚCI POLSKIEJ na pograniczu powiatów kostopolskiego, łuckiego i sarneńskiego w 1943 r.

(fragment mapki opracowanej przez Czesława Piotrowskiego, przedstawionej w książce "Krwawe żniwa") cała mapka

1. Po wojnie Waleria z synem, córką i świekrą osiedliła się na gospodarstwie rolnym w Niemstowie pod Lubinem na Dolnym Śląsku. W 1950 roku, po sprzedaży gospodarstwa pod Lubinem, Waleria z córką i zięciem Cedro Czesławem przenoszą się do Kielc. Syn Walerii i Antoniego, Mieczysław Kobylański z żoną Emilią z d. Osika i synami Eugeniuszem, ur. 1950 r., Zbigniewem, ur. w 1952 r. i Januszem, ur. w 1955 r. przenoszą się do Gubina. Mieczysław zmarł i pochowany w Gubinie. Waleria Kobylańska zmarła w Kielcach 21.1.1987 roku. Genowefa Cedro oraz jej syn Ryszard, inżynier mechanik wraz z rodziną, mieszkają w Kielcach. Zona i synowie Mieczysława Kobylańskiego mieszkają w Gubinie. (powrót)

2. Jednak udało się im uciec z transportu w miasteczku Końskie w województwie Kielce. W 1948 roku przenoszą się do Wrocławia na Dolnym Śląsku. We Wrocławiu dzieci Mariana i Feliksy Kobylańskich, córka Leokadia i syn Ryszard pokończyli szkoły i pozakładali własne rodziny. Leokadia wychodzi za mąż za inż Mieczysława Kapicę w 1952 roku, a Ryszard żeni się z Zofią z domu Oczkowska w 1953 roku. W roku 1958 małżeństwo Mieczysław i Leokadia Kapica z córką Grażyną i synem Wiesławem przenoszą się do Rybnika na Górnym Śląsku. Mieczysław i Leokadia Kapica umierają i pochowani są w Rybniku, ich córka inż. mgr Grażyna Gozdal - Kapica wraz z rodziną żyją w Warszawie, syn inż. mgr Wiesław Kapica wraz z rodziną żyją w Rybniku. W roku 1979 umiera i pochowany we Wrocławiu, Andrzej, syn Ryszarda i Zofii Kobylańskich, a w 1981 roku inż. Ryszard Kobylański z córką Ewą emigrują za granicę, Ryszard Kobylański do Stanów Zjednoczonych, a jego córka Ewa Kobylańska z mężem Januszem Lubowieckim do Południowej Afryki gdzie urodziła się im córka Dominika. Feliksa Kobylańska - Romanowska, wyszła powtórnie za mąż za Józefa Romanowskiego który zmarł parę lat przed śmiercią Feliksy, zmarła i została pochowana we Wrocławiu w 1993 roku. Żona Ryszarda Kobylańskiego, Zofia, zmarła i pochowana we Wrocławiu w 1995 roku. W roku 2001 syn Mariana i Feliksy Kobylańskich, inż Ryszard B. Kobylański, jego corka Ewa z mężem Januszem Lubowieckim i wnuczką Dominiką Lubowiecką, po ponad dwudziestoletniej tułaczce za granicą, wracają do Rodzinnego Kraju. Janusz Lubowiecki, mąż Ewy zmarł i pochowany we Wrocławiu w 2003 roku. Inż. Ryszard B. Kobylański oraz jego córka Ewa i wnuczka Dominika Lubowieckie, żyją i mieszkają obecnie we Wrocławiu na Dolnym Śląsku. (powrót)

3. Bronisława już nie żyje, córka Romualda z mężem i synem żyją we Wrocławiu. (listopad 2004) (powrót)

4. Po wojnie osiedlili się we wsi Przyborów koło Nowej Soli w woj. Zielona Góra. Córka Leokadia wyszła za mąż za piekarza Chudzińskiego Stanisława. W 1958 roku wszyscy przenieśli się do Gubina. Stanisław i Leokadia Chudzińscy mają trzy córki, Halinę, Danutę i Anitę oraz syna Ryszarda. Mieszkają do dzisiaj w Gubinie. Andrzej i Michalina Sochowie umarli i pochowani są w Gubinie. (powrót)

Utworzenie strony: listopad 2004, ostatnia edycja: luty 2020 r.