| kolonia KOŚCIUSZKÓW gromada Kościuszków, gmina Połonka, powiat Łuck, woj. wołyńskie
Opracowywane w okolicy: Ławrów, Marjanówka, Chrobrów, Gródek, Anatolja, Żwirków, Sosnowiec, A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż | |
Osada Kościuszkowo (Kościuszków) została założona przez polskich osadników wojskowych wywodzących się z legionów marszałka Piłsudskiego. Składała się z 45 działek, 16-hektarowych w tym jedna 40-hektarowa. Całość tworzyła długi prostokąt (około 4,5 km), z odciętym rogiem przez trakt drogowy i linię kolejową. Osada polska, licząca 42 gospodarstwa osadników wojskowych i 3 gospodarstwa osadników cywilnych. Osada powstała z parcelacji 3 majątków: majątku Horodyszcze - Ozdów Felicji Chodkiewiczowej, majątku Ratniów Jadwigi Rzyszczewskiej, majątku Ławrów Marii ks. Lubomirskiej. Były tu też dawne dobra Horodyskich herbu Korczak, potem Lubomirskich. Jej nazwę, wspólnie zaakceptowaną i przegłosowaną wymyślił Józef Chumko, osadnik wojskowy z chlubną przeszłością żołnierską, bo odznaczony orderem Virtuti Militari, a później, jak się okazało wzorowy gospodarz. Osada leżała około 15 km na południowy zachód od Łucka, po lewej stronie od linii kolejowej Łuck-Lwów. Teren miejscami falisty, czarna gleba uprawna, lasy, łąki, rzeki i stawy. Osada Kościuszkowo należała do parafii Nieświcze odległej ok. 8 km, gdzie był kościół pod wezwaniem św. Mateusza wybudowany w 1612 r., którego proboszczem był ks. Witold Kurowski. Bliżej znajdował się kościół-kaplica w odległym o 3 km Ławrowie, wybudowany w 1816 r., jednak tam nabożeństwa odprawiały się tylko raz w miesiącu dla ok. 52 kolonistów. Ławrów to duża wieś, gdzie obok kościoła znajdowały się dwie cerkwie. Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r. 1. | TARNOGÓRSKI -GRZYMALA | Roman 12.03.1892 (*Birzula k/Odessy) - s. Mariana i Józefy z d. Rozmysłowicz, wdowiec po IN z d. Timofiejew, dzieci: Małgorzata 1923, Gabriela 1930?; II żona (śl.1936) Serafina 1892 (*Żytomierz) z d. Popiel - c. Wiktora, Mieszkali w Łucku, ale tu posiadali dom i ziemię. Zimę 1940 Serafina spędziła z dziewczynkami w Kościuszkowie. Ziemię i dwór podzielono i one zajmowały 1 pokój. W czasie pogromu Polaków okazało się że na tyle byli dobrymi sąsiadami ze postanowiono je uratować i w nocy cichcem na furmance zawieziono je do Łucka. W Łucku spotkały się z częścią rodziny, która przyjechała ze Zdołbunowa i ich gośćmi z Warszawy. W jakiś sposób udało się im załatwić papiery na wyjazd do GG i tym sposobem uniknęły wywózki i rosyjskiej tułaczki, a może śmierci. | 2. | DĄBROWSKI | Włodzimierz, płk, żona IN., dzieci: Kazimierz 1925, Czesław 1928, Zygmunt 1930, Sławomir 1932. Zabrani na Sybir (źr.2) | 3. | MIKKE | Stanisław 1897 - s. Józefa, płk., żona Józefa 1899 - c. Józefa, dzieci: Kazimierz 1923-2011, Halina 1926, Włodzimierz 1928-2011, Zofia 1930, Krystyna 1932. Zabrani na Sybir. | 4. | GERGOWICZ | Bronisław Andrzej, por. (mjr.). V.n.:Gergowich | 5. | SKONIECZNY | Wincenty 1896 (*Stara Warka, pow. Grójec) - s. Ignacego, st.sap., żona Petronela z d. Kopij (lub Kopiej) 1896 (*Przebraże) - c. Adolfa i Teofili z d. Bergel, dzieci (tu*): Helena 1925 (na zdjęciu), Jerzy 1926 (Stanisław 1927?), Irena 1928, Maria 1929, Bronisława 1932, Hanna 1934 (Janina?). Zabrani na Sybir (o losach rodziny do poniżej). | | SKONIECZNY | Tomasz 1898 - s. Ignacego, żona Apolonia 1900 (ur.Skierbieszów) - c. Michała dzieci: Wanda 1925, Janina 1928, Krystyna 1936. Zabrani na Sybir | 6. | KĄDZIELA | Jan 1897 - s. Błażeja, żona Helena 1897 - c. Hieronima, dzieci: Wanda 1926 (na zdjęciu), Zbigniew 1933, Krzysztof 1938. Zabrani na Sybir | 7. | WANAT | Jan Aleksander - s. Marcina i Anny z d. Bochenek, plutonowy, żona (śl.1923) Wanda 1905 z d. Wołoszkiewicz z Julany - c. Bolesława i Józefy z d. Tynkiewicz, dzieci: Irena 1924, Danuta 1927, Zbigniew Stanisław 1929. Zabrani na Sybir, gdzie Wanda zmarła. | 8. | KULIK | Saffron. | 9. | PAWLIKOWSKI | Aleksander 1896 - s. Ignacego, odznaczony orderem Virtuti Militari. Był ojcem chrzestnym Jerzego Skoniecznego (p.5), dzieci: Janina 1912, Tadeusz 1927, Marianna 1929, Stanisław 1929, Ryszard 1932. Zabrani na Sybir | 10. | MOSKAL | Józef 1897-17.12.1940 - s. Franciszka, legionista, saper, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, żona Maria 1906 z. d. Malinowska - c. Juliusza, dzieci: Paulina 1924-1942 (na zdjęciu?), Wacław 1926, Mieczysław 1928-1942, Julia 1930 i Edmund 1932. Rodzina osadników wojskowych, 10.02.1940 r. wywiezieni na Sybir. Maria z dziećmi po amnestii w 1941 r. wyjeżdża na południe i późną wiosną 1942 r. przyjeżdża do Samarkandy w Uzbekistanie. Tam ciężko pracują w kołchozie, mieszkają w gliniance przeznaczonej dla bydła. Z głodu i wycieńczenia umierają Paulina i Mieczysław, Edmunda umieszczono w szpitalu, natomiast Julię w polskim sierocińcu. Matka Maria (36 lat!), ciężko chora i wycieńczona została zabrana do domu starców. Wszyscy, ale oddzielnie i w innym czasie, zostają ewakuowani z Armią Andersa przez Krasnowodsk do Persji. Po wielu miesiącach poszukiwań, matka odnajduje Julię i Edmunda w obozie przejściowym dla emigrantów w Tangerze. Tam razem przebywają do 1950 r. skąd wyemigrowali do Australii Zachodniej. | 11. | SZALAST | Seweryn 1897 - s. Wiktora, żona Karolina 1902 - c. Wawrzyńca, dzieci: Alicja 1927 (na zdjęciu), Mirosława 1929, Danuta 1932, Wiesława 1936. Zabrani na Sybir, Seweryn zaginął bez śladu, żona z córkami trafiły do Anglii. | 12. | KRUK | Franciszek 1896 - s. Wojciecha, legionista, żona Elżbieta 1900 z d. Zawadzka - córka Szymona i Marii (zam. w Żabeczniku), dzieci: Józef, Władysław 1928 i Zygmunt 1930. Rodzina za wyjątkiem Józefa, który w tym czasie przebywał u dziadków w Żabeczniku, została w 1939 roku wywieziona przez NKWD do Kazachstanu, tam spotkał ich taki sam los jak rodzinę Skoniecznych. Franciszek dostali się do Armii Andersa i wraz z rodziną ewakuowali się do Persji (Iran) W drodze umiera Franciszek. Siostry Tekla (poz. 35) i Elżbieta z dziećmi wyjechali z Persji do Nowej Zelandii tam osiedliły się na stałe. (są na liście represjonowanych) | 13. | RYBAK | Michał 1898 - s. Antoniego, żona Salomea 1899 - c. Antoniego (była chrzestną Heleny Skoniecznej - p.5), dzieci: Genowefa 1924, Dominika 1926 (na zdjęciu), Adolf 1929. Zabrani na Sybir | 14. | OSSOWSKI | Józef, plut. | 15. | ZAJĄC | IN. | 16. | DOLEŻYK | Michał 1888 (*Poryck) - s. Jana i Katarzyny z d. Janicka, żona
(śl.1921) Marcelina 1900 z d. Sztander, dzieci: Jadwiga 1921, Rozalia 1923, Zofia 1927 zabrana na Sybir. | 17. | TOMKO | Józef, żona Ludwika 1905, dzieci: Henryk 1924. Zabrani na Sybir (patrz nazwisko Torko) | 18. | SKORUPSKI | Leon, szer. | 19. | NARYŃSKI | Andrzej 1897 - s. Grzegorza, żona Maria 1902 - c. Kazimierza, dzieci: Janina 1928, Genowefa 1930, Jadwiga 1932. Zabrani na Sybir. | 20. | HARCZUK | Szymon 1897 - s. Michała, żona Stefania 1898 - c. Franciszka, dzieci Leokadia 1928 (m.Tomasz Skonieczny - brat Wincentego z p.5), Henryk 1930. Szymon był chrzestnym Heleny Skoniecznej - córki Wincentego. Nazwisko czasami pisano Charczuk. Zabrani na Sybir | 21. | ZYGARLIŃSKI | Michał, żona Anna z d. Błachnia, dzieci: Kazimiera 1924, Mieczysław 1926, Edward 1928. Michał był sołtysem w Kościuszkowie. Przyjaźnił się z Wincentym Skoniecznym. Na samym początku działań wojennych na dom Zygarlińskich spadła podczas nalotu bomba, pozostawiając po sobie tylko lej. Nikt wówczas nie zginął. W lutym 1940 roku zostali wywiezieni na Sybir, wszyscy oprócz Kazimiery, o której słuch zaginął. | 22. | JAROLIM | Franciszek (Jarolimek?) | 23. | HEBROWSKI | Karol. | 24. | LIBURSKI | Jan 1906 - s. Ludwika, żona Maria 1905 - c. Aleksandra, dzieci: Leokadia 1925, Romuald 1932, Wiesława 1937. Zabrani na Sybir | 25. | MUDRY | Jan, żona zmarła przy 7 porodzie-wychowało się tylko jedno dziecko. Jan zginął przy budowie drogi. | 26. | TUSZEWSKI | Roman 1883 - s. Aleksandra, były legionista w stopniu chorążego, żona IN. (z d. Włodarczyk?, jej bracia podobno mieszkali w Hnidawie) Zabrany na Sybir | 27. | DĄBROWSKI | Władysław. Było dwóch Dąbrowskich nie skoligaconych ze sobą. | 28. | LASZCZYK | Stanisław, szer. | 29. | CHMIELEWSKI | Apolinary 1911 - s. Józefa, żona, dzieci: Zygmunt 1936. Zabrani na Sybir | | CHMIELEWSKA | Józefa 1902 - c. Józefa. | 30. | KOŁAKOWSKI | IN. | 31. | MAJCHROWICZ | Leopold 1909 - s. Kazimierza (i Julii z d. Chandrata?), żona Zofia 1910 z d. Płuciennik - c. Michała (może 1863-1936 - s.Antoniego?, żona Marianna z d. Domańska?). Zabrani na Sybir. Leopold był w armii Andersa. Po wojnie w Wieluniu, potem w Łodzi. Ojciec Kazimierza miał siostrę Zuzannę (chyba 1853-1937 - c. Leona), po mężu Gąsior (nie mieszkali w Kościuszkowie). Syn Edward był posłem na Sejm RP z ramienia BBWR, po wojnie osiadł w W. Brytanii. | | PŁÓCIENNIK | Marianna 1903 - c. Michała. Zabrana na Sybir. Siostry Marianny to Zofia (Majchrowicz), Stanisława (Zimna, w Wieluniu, mąż Franciszek 1884. Rodzina uciekając z Wielunia przed Niemcami rozłączyła się. Żona z dziećmi wróciła do Wielunia, a Franciszek pojechał do Kościuszkowa sądząc że i ona tam dotrze). Po wojnie w Wieluniu. V.n.: Płuciennik | 32. | BACEWICZ | Michał - s. Ignacego i Michaliny z d. Hermanowicz, kapitan/major, żona (śl.1930) Irena Szymczuk-Szymańska. | 33. | BIELECKI | Józef, żona Katarzyna 1898 - c. Antoniego, dzieci: Helena 1924, Emilia 1926, Bronisława 1928. Zabrani na Sybir | 34. | BOJARCZUK | Władysław, żona Wiktoria 1904 - c. Grzegorza, dzieci: Mieczysław 1925, Irena 1927, Edward 1930. Zabrani na Sybir | 35. | CHUMKO | Józef, legionista, żona Tekla z d. Zawadzka - c. Szymona i Marii z Żabecznika, dzieci: Jan, Emilia 1929-2010 i Witold. Rodzina, podobnie jak Skonieczni i Krukowie, została w 1939 roku wywieziona przez NKWD do Kazachstanu. Józef dostali się do Armii Andersa i wraz z rodziną ewakuowali się do Persji. W drodze Józef umiera. Siostry Tekla i Elżbieta (poz. 12) z dziećmi wyjechały z Persji do Nowej Zelandii i tam osiedliły się na stałe. | 36. | DYRDZIŃSKI | Karol 1897 (*Żywiec) - s. Antoniego, żona Maria 1901 z d. Piwowarczyk - c. Józefa, dzieci: Wisław Antoni 17.10.1925-1.03.1942 (*Łuck, przy wcieleniu do armii Andersa podał rocznik 1923, poległ w Kenimech), Józef Bronisław 1927, Andrzej 1929, Barbara Katarzyna 1931, Halina 1933, Maria 1940 (*na zesłaniu). Uprowadzeni na Sybir. | 37. | GABRIELCZYK | Józef 6.07.1901-24.10.1981 (*Zuzela, Opolszczyzna) - s. Jana i Marianny, trzeci z siedmiorga dzieci (5 braci i 2 siostry), I żona (śl.1925) Helena +1931 z d. Sykut, dzieci: Ryszard 1926, Bogdan 1928, Maria 1931. II żona (śl.1932) Helena 1912 z d. Madej - c. Stanisława, dzieci: Zofia 1933, Genowefa 1934. Zabrani na Sybir (zob. do wspomnień odsyłacz na dole strony). | 38. | GAŁKA | Jan 1889 (*Orłowiny) - s. Andrzeja, żona: Maria 1902 (*Niezabitów) - c. Antoniego, dzieci: Jan 1923 (*Bieliny?), Zofia 1924 (*Krylów?), Henryk 1929, Helena 1931, Józef 1938. Zabrani na Sybir | 39. | GRZYBEK | Stanisław 1898 - s. Wincentego, żona Maria 1892 - c. Józefa. Rodzina uprowadzona na Sybir, gdzie 9 osób (dziadkowie, rodzice i 5 dzieci) zmarło w ciągu tygodnia. | 40. | JAROSZ | Jakub, żona Bronisława 1902 - c. Franciszka, dzieci: Stanisław 1925, Wanda 1928, Krystyna 1930, Teresa 1933. Zabrani na Sybir | 41. | KMIEĆ | Jan 1894 - s. Józefa, żona Maria, dzieci Bolesław 1928, Teresa 1932, Gabriela (dzieci później wylądowały w obozie w Meksyku). | 42. | KRAJCZYŃSKI | Antoni, dzieci: Tadeusz 1923, Józef 1926, Janina 1927, Bolesław 1932, wywiezione na Sybir. | 43. | ŁUCZYK | Józef 1888, wachm., żona Maria 1894 z d. Kisiel, dzieci: Eugenia 1921, Bronisława 1925, Roman 1925.(zdj. rodzinne) Przydział działki nr 33. W lutym 1940 r ostrzeżeni przez znajomego Ukraińca uciekli przed sowiecką zsyłką do Pińczowa. Po wojnie: Busko Zdrój. | 44. | MAŁACHOWSKI | Stefan, ułan. | 45. | MIELNICZUK | Jan, szer. | 46. | PAWLIK | Paweł 1898 - s. Stanisława, żona Genowefa 1905 - c. Jana, dzieci: Czesław 1927, Tadeusz 1928. Zabrani na Sybir | 47. | PIECHOWSKI | Piotr 1892 (*Waśkowicze k/Wilna) - s. Józefa i Anieli z d. Pylińska, żona (śl.1922) Parascewia 1903 (tu*) z d. Kawarska - c. Prokopa, dzieci: Aleksander 1924, Franciszka 1927, Kazimierz 1930, Irena 1931, Danuta 1934, Władysław 1937. Zabrani na Sybir. | 48. | SIERPIŃSKI | Kazimierz, plut. | 49. | SOBIECH | Józef 1897 (tu*) - s. Piotra, żona Stanisława 1901 (*Ostrołęka) - c. Wojciecha, dzieci: Stefania 1920, Stanisław 1923, Jan 1926. Wywiezieni na Sybir. | 50. | WYSOCKI | Jan 1906 - s. Antoniego Fabiana i Zofii z d Brzostowska z Kołodeżu, żona Helena Joanna 1912 z d. Czarnecka - c. Marcina i Janiny ze Lwowa, dzieci Alicja Zofia 1932 (*Kołodeże). Jan ok. 1934 r. zakupił dom i ziemię w osadzie wojskowej Kościuszków. Mieszkali tu do wywózki na Sybir 10.02.1940. Jechali w bydlęcych wagonach ok. 3 tyg. w okolice Archangielska. Mieszkali w lepiance, Jan pracował przy wyrębie i spławiani drzewa. Wiosną 1942 roku Jan zostawił małą Alicję w domu dziecka i wstąpił do wojsk Andersa. W sierpniu 1942 roku Hanka Ordonówna zabrała polskie dzieci i wywiozła je do Indii. Alicja była w obozie Jamnagar-Balahadi, a stamtąd w 1946 roku przewieziono ją do Valivade-Kalhapur. W 1948 roku Alicja z rodzicami spotkała się w Polsce. | 51. | ŚWIĄTNOWSKI | Jan 1893 - s. Wojciecha, żona Zofia 1898 - c. Jana, dzieci: Maria 1925. Zabrani na Sybir. | | ŚWIĄTNOWSKA | Maria 1901 - c. - Józefa. | 52. | WALCZUK | Władysław 1895 - s. Józefa i Anny 1847 - c. Tomasza, dzieci: Aleksander 1923, Janina 1925, Józef 1927, Kazimierz 1930. Zabrani na Sybir razem z Elżbietą 1914 - c. Jana (może Jan 1883 to brat Władysława, z Grabiny). | | | | Osoby samotne? (może mieszkali u kogoś - zarządzali majątkiem, dzierżawili lub byli na służbie) | 53. | FILUS | Tadeusz 1913 - s. Józefa. Zabrany na Sybir. | 54. | FJEN | Fiedor 1918. Zabrany na Sybir | 55. | TROPIN | Aleksander 1918 - s. Igora. Zabrany na Sybir | Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. |
| L.p. | | Informacje | | 1. | Barbara Fabjańska | [luty 2007] poz. 1, [grudzień 2008] uzup. poz. 1. Strona o genealogii rodu Grzymała-Tarnogórskich | b.fab(a)optusnet.com.au | 2. | Ewa Aksztejn | [czerwiec 2007] poz. 2-20 oraz opis losów rodziny Skoniecznych. [lipiec 2007] poz. 22-31 oraz poz. 51, inf. dodatkowe w poz. 21., uzup. poz. 9, 13, 20, [listopad 2009] ZDJĘCIA rodzinne, | e_aksztejn(a)op.pl | 3. | Beata Hanna Zygarlinski | [czerwiec 2007] poz. 21. Przez lata szukaliśmy Kazimiery, ale bez rezultatu. Będę bardzo wdzięczna za informacje na jej temat. | beatahanna(a)rogers.com | 4. | Tadeusz Sebestiański | [listopad 2007] wykorzystano z relacji Alicji Szalast: uzup. imion w poz. 3, 6, 8, 10-12, 18, 23, 25-27, dodano poz. 32-49. | tsebestianski(a)sympatico.ca | 5. | Mirosław Zawadzki | [sierpień 2008] uzup. poz. 12 i 35. | miroslawzawadzki(a)acn.waw.pl | 6. | Mieczysław Malinowski | [wrzesień 2008] uzup. poz. 10 na podst. relacji córki Julii - Ireny z Australii, wstęp na podst. książek: "Z Kresów Wschodnich RP na wygnanie. Opowieści zesłańców", Londyn 1996 oraz Władysław i Ewa Siemaszko, "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia" | bm.malinow(a)gmail.com | 7. | Elżbieta Wdowiak | [listopad 2008] uzup. poz. 11 na podst. wspomnień mojego ojca Franciszka, który przebywał jako mały chłopiec u swojego wujka Seweryna. | wdowiak49(a)wp.pl | 8. | Joanna Andrukiewicz | [wrzesień 2009] poz. 50 | jarak57(a)poczta.onet.pl | 9. | Jerzy Gabrielczyk | [styczeń 2011] uzup. poz. 34 oraz poniższy opis losów rodziny | jg.abbey(a)sky.com | 10. | Czesław Kamiński | [od luty 2011] uzup. poz. 47, 44. z indeksu represjonowanych. [wrzesień 2011] uzup. poz. 41 na podst. m.in. strony www, uzup. poz. 16 (inf. z wyk. Bajewa) | czkamyk(a)op.pl | 11. | Sebastian Zasępa | [luty 2011] ze wspomnień mojego Ojca Kazimierza. | jsz22(a)op.pl | 12. | Elżbieta Ogłaza | [maj 2011] poz. 38, 24, 53-55, uzup. poz. 2, 3, 5, 7, 10, 11, 16, 26, 33,34, 36, 37, 40 z listy Memoriału | ustronie-karpacz(a)wp.pl | 13. | Barbara Halagiera | [sierpień 2013] uzup. poz. 7. | basiawrzos(a)wp.pl | 14. | Janusz Majchrowicz | s. Leopolda i Zofii. [listopad 2014] uzup. poz. 31, 39. | jmajchrowicz(a)ergom.com | 15. | Krzysztof Łuczyk | s. Romana. [luty 2016] uzup. poz. 43. | luczyk(a)gazeta.pl |
. Dnia 10 lutego 1940 r. wszyscy osadnicy zostali deportowani w głąb Związku Sowieckiego przez żołnierzy sowieckich i NKWD-ystów przy wydatnej pomocy miejscowych Ukraińców. Opustoszałą osadę władze sowieckie przekształciły w kołchoz, który został w 1941 r. przejęty przez Niemców i administrowany jako majątek państwowy (Staatsgut). Dnia 9 października 1943 r. miał miejsce napad na majątek, gdzie miały się odbyć dożynki. Broniła się słabo załoga złożona z Uzbeków w służbie niemieckiej. Zabito 5 Polaków spośród pracowników majątku. Napadu dokonała OUN UPA, która lansowała wersję, jakoby Uzbecy wystąpili po ich stronie.
Wspomnienia Rodzinę Skoniecznych z Wołynia opisała Ewa Aksztejn.
Rodzinę Gabrielczyków z Wołynia opisał Jerzy Gabrielczyk.
Ze wspomnień Kazimierza Zasępy |
Data powstania strony: luty 2007 r., ostatnia edycja: luty 2016 r.
ros. Костюшко, Костюшки, Костюшково, Костюшки |