| wieś NOSOWICA NOWA gromada Nosowica Nowa, gmina Sudobicze, powiat Dubno, woj. wołyńskie parafia w Ptyczy
Opracowywane w okolicy: Turkowicze, Werba, Redkoduby, Stołbiec, Komarówka, Studzianka, Smyga, Lubomirka, Borek, A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż | |
Wieś ze znaczną przewagą ludności ukraińskiej. Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r. 1. | SZTRAJT | Konstanty 1900-1986 - s. Franciszka i Julii, żona Zofia 1901-1989 z d. Lis z Zofijówki - c. Jana i Józefy (poz.3), dzieci: Ryszard 1936-2014, Robert 1937-1957, Antoni 1940. Konstanty uczestniczył w II wojnie światowej przechodząc z AL szlak bojowy od Sum do Warszawy (gdzie został ranny). | 2. | SZTRAJT | Ludwik, żona Anna, dzieci: Antoni, Józef, Karol, Jan, Maria, Zofia, Adam, Anna, Tadeusz, Antonina. | 3. | LIS | Jan - s. Józefa i Marianny z d. Stefanik, żona (śl.1895) Józefa 1876-1952 z d. Ostaszewska - c. Jana i Katarzyny (z d. Kotyńska?) z Zofijówki gm.Młynów, dzieci: Michalina 1897, Stanisława 1899, Kazimiera 1905, Zofia (Sztrajt, w poz. 1), Anna 1907, Bolesław, Julian, Franciszek, Jan (z rodziną w Szpanowie). | 4. | ŚLEPKO | Stefan, żona Michalina z d. Lis, zmarła przy porodzie. | 5. | MODZELEWSKI | Wincenty 1888 - s. Stefana i Marii, żona Joanna 1896 z d. Szczucka, dzieci: Genowefa (Zielińska, w Moczarach), Zofia, Bernard 1920, Janina, Zygmunt. Modzelewscy w II połowie XIX wieku wyjechali z Mazowsza i osiedlili się w Nowej Nosowicy. W dniu 25.04.1943r. w pierwszy dzień Wielkiej Nocy dzięki dobrych relacji z Ukraińcem sołtysem Nowej Nosowicy o nazwisku Hemeniuk oraz dzięki jego wstawiennictwu zostali ocaleni przed rzezią z rąk bandytów ukraińskich. | 6. | HEMENIUK | IN., sołtys Nowej Nosowicy, rodzina ukraińska. | 7. | ADAMIEC | IN., żona IN +1943, córki: IN.(Jadwiga?) +1943 i Genowefa +1943. W trakcie ataku w obronie rodziny Adamców stanęła Ukrainka Żenia +1943, którą zastrzelono. Ocalał jedynie syn, który ukrył się za piecem. | 8. | AGACIŃSKI | IN. | 9. | DULSKI | IN. +1943 i córka IN. +1943, po pierwszym mężu Barabasz (zamordowani przy użyciu bagnetów), córka Danuta została ciężko ranna, ale przeżyła. | 10. | FORSIEWICZ | Władysław, żona Bronisława. V.n. Fursiewicz | 11. | KRZYŻANOWSKI | IN. - Ukrainiec. | 12. | KUKAWSKA | IN. +1943, posiadała duże gospodarstwo, mąż pracował w Warszawie. | 13. | LEWICKI | IN. | 14. | MALCZEWSKI | Władysław, żona Balbina z d. Modzelewska - c. Stefana i Marii. | 15. | MICHALAK | IN. | 16. | MODZELEWSKI | Władysław. | 17. | OLSZACKI | Władysław +~1978, żona Bronisława +1996 (poch. w Aleksandrowie Kujawskim) z d. Rosińska - c. IN. i Anieli, dzieci: Tadeusz (+, pochowany w Czarnym, zachodnio pomorskie), Konstancja 22.12.1922, Teofil (+, poch. w Bydgoszczy). Władysław należał do bardzo szanowanych mieszkańców Nowej Nosowicy. Cieszył się dużym autorytetem wśród mieszkańców Nowej Nosowicy. Służył pomocą zarówno Polakom jak i Ukraińcom będąc ojcem chrzestnym ok. 40 razy w tym Zofii Pierzchała z d. Modzelewskiej siostry Bernarda Modzelewskiego. Dom był duży i Władysław część przeznaczył na szkołę podstawową (zatrudniali nauczyciela). Do szkoły uczęszczały dzieci z całej wsi, niezależnie od pochodzenia i wyznania. Bronisława również miała około 40 chrześniaków i chrześnic. Olszaccy zatrudniali sezonowo wiele osób. Posiadali jedno z największych gospodarstw w okolicy. Uprawiali chmiel i zboże, mieli las, sad, stawy i łąki. Koło domu rósł olbrzymi dąb.Przed "czystką" we wsi ostrzegł ich sąsiad Ukrainiec. Pamiętną noc spędzili w lesie, patrząc jak Ukraińcy plądrowali ich domy i mordowali sąsiadów. Później zostali wszyscy wywiezieni na roboty do Niemiec i tam byli do końca wojny. Po wojnie zamieszkali w Częstochowie. Następnie, na stałe osiedlili się w Czarnym. Bronisława miała brata Karola, który został rozstrzelany za domem, przez Niemców na oczach rodziny. Rodzina Bronisławy mieszkała w Smydze (NN). | 18. | POŹNIAK | Feliks. | 19. | PYSZKO | IN., stolarz, Rosjanin. | 20. | ROSIŃSKI | IN., żona Aniela +1943, córki Bronisława +1943 i Jadwiga +1943, oraz syn IN. Aniela wraz z córkami zostały zamordowane i powrzucane do studni. | 21. | SIKORSKI | Władysław, żona Anna +1943 z d. Modzelewska - c. Józefa i Ewy, dzieci: Mieczysław 1931-1943, Danuta 1933-1943, Teresa 1936-1943, Gerarda Janina 1938-1943 (przy chrzcie imię ojca Antoni). Śmierć poniosła również Władysława matka IN. +1943. Władysław ukrywał się wraz z innymi mężczyznami w pobliskim lesie, krążyła bowiem plotka, że mężczyźni pow. 15 roku życia zostaną wymordowali. | 22. | SPAŁEK | Władysław, żona Marcelina z d. Raczyńska, dzieci: Mieczysław, Czesław, Edward 1923 i Jarosław (+1943?). Mieczysław i Czesław zmarli śmiercią naturalną, Jarosław zaginął bez wieści podczas 2-ej wojny. Edward mieszka obecnie w Warszawie. Najbliżsi sąsiedzi to rodzina Adamców. Władysław był ojcem chrzestnym wielu osób, m.in. Bernarda Modzelewskiego, | 23. | FILAROWSKI | Mikołaj, nauczyciel, żona Helena, nauczycielka. Córka Jadwiga 1914 ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Maciejowie. Po wojnie w Nidzicy woj. Olsztyn. | 24. | FINK | Stanisław ~1906, wdowiec po Julii 1904-1938 z d. Kozłowska - c. Adolfa i Aleksandry, rolnik, dzieci: Władysław ~1929, Irena ~1933; II żona Anna z d. Midura, syn Albert 1940. | 25. | MODZELEWSKI | Jan, żona Maria z d. Ostolska, dzieci: Jerzy Bronisław 1938. | 26. | WASILEWSKI | Teodor, żona Maria z d. Paszkowska, dzieci: Józef 1923, Helena 1926, Maria 1930, Hanna, Aniela 1939. | Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie: niebieskiej - śmierć w dniu 25.04.1943r. w wyniku ataku band ukraińskich UPA na Nową Nosowicę |
| L.p. | | Informacje | | 1. | Jolanta Nowak | [maj 2008] poz. 1-2, [lipiec 2008] poz. 3-4 na podst. relacji ppłk. W.P. Jana Lisa z Opola , uzup. w poz. 1 na post. relacji Antoniego Sztrajt. [styczeń 2015] korekta w poz. 1 | jolanowak27(a)gmail.com | 2. | Wojciech Czapka | [luty 2009] poz. 5-6 i informacja o mordach, a także poz. 7-22 wg relacji z dn.14.02.2009r. mojego dziadka Bernarda Modzelewskiego, mieszkańca Nowej Nosowicy. | wojciech.czapka72(a)wp.pl | 3. | Małgorzata Jaworowska | [marzec 2009] korekta nazwiska i uzup. w poz. 22. Jestem córką Edwarda Spałka. | spalekmtm(a)wanadoo.fr | 4. | Krzysztoporski | [luty 2010] poz. 23 | j23kuku(a)onet.pl | 5. | Przemysław Portuś | [styczeń 2011] Relacja Zbigniewa Wojcieszaka z "Okrutnej przestrogi", oprac. J. Dębski i L. Popek, Lublin 1997, s. 16. | port14(a)interia.pl | 6. | Danuta Wojtowicz | [marzec 2013] poz. 24-25, uzup. poz. 1, 3 po konsultacji z p. Jolantą Nowak; uzup. poz. 10, 18, 21. z ksiąg parafialnych. [czerwiec 2014] uzup. poz. 24. | wodanka(a)o2.pl | 7. | Irena Osoś | [marzec 2014] poz. 26. | i.osos(a)wp.pl | 8. | Katarzyna Oram | [listopad 2017] uzup. poz. 17. | kalina03(a)wp.pl |
W dniu 25.04.1943r. w pierwszy dzień Wielkiej Nocy z rąk upowców śmierć poniosło ok. 30 mieszkańców Nowej Nosowicy (kobiety, dzieci, starcy oraz Ukrainka o imieniu Żenia). (inf. Wojciech Czapka) Opis zbrodni popełnionych na mieszkańcach Nowej Nosowicy (oprócz ww. relacji Bernarda Modzelewskiego) spisał Teofil Olszacki. Relacja pt. "Czerwona Wielkanoc" znajduje się a aktach IPN oraz w pracy/książce Władysława i Ewy Siemaszko pt. : Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945" (inf. Wojciech Czapka) 25 kwietnia 1943 roku (Wielkanoc) kowal Edward Spałek został ostrzeżony przez sąsiada Ukraińca, by nie nocował w domu, bo szykuje się napad na Polaków. Spałkowie powiadomili okolicznych mieszkańców, lecz tylko część z nich dała temu wiarę i ocalała. Inni postali w domach, sądząc że to prowokacja ze strony Ukraińców, zamierzających obrabować polskie gospodarstwa. W nocy, 25 kwietnia, z rąk upowców zginęło 25 Polaków, którzy nie schronili się w lesie lub nie uciekli do innej wsi. Wśród ofiar była też mieszkająca u rodziny Adamców. Ukrainka o imieniu Żenia, która stanęła w obronie mordowanych gospodarzy i została zastrzelona. (inf. Przemysław Portuś)
Data powstania strony: maj 2008 r., ostatnia edycja: listopad 2017 r.
|