 | kolonia SKURCZE gromada Skurcze, gmina Czaruków, powiat Łuck, woj. wołyńskie Opracowywane w okolicy: |
Skurcze – duża wieś o ludności mieszanej, licząca 179 zagród. Znajdował się tu kościół, cerkiew prawosławna i szkoła powszechna z polskim językiem wykładowym. We wsi i należących do niej koloniach mieszkało około 70 rodzin polskich (katolickich) liczących około 310 osób. Polacy byli zgrupowani głównie na kol. Stupnik, Mołyszów, Kolinowiec i w osiedlu Bazylia. W tym też rejonie znajdował się kościół parafialny, a obok niego cmentarz rzym. katolicki... (więcej na końcu strony).
Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r. | ||
1. | RODZIEWICZ | Marian 1900 - s. Antoniego i Heleny, żona?, dzieci: Maria 1922, Jadwiga 1924, Roman 1927, Adam 1929. |
2. | RODZIEWICZ | Zygmunt 1906 - s. Antoniego i Heleny, żona?, dzieci: Róża 1936, Henryk 1938. |
3. | RODZIEWICZ | Paweł 1913 - s. Antoniego i Heleny, żona?, dzieci: Janusz 1936, Stanisław 1937, Romualda 1940, Bogdan 1944. |
4. | RODZIEWICZ | Antoni 1881 - s. Józefa i Marianny z d. Mazurkiewicz, żona (śl.1899) Helena z d. Sawicka. Siostry Antoniego i Stefana (zob.niżej) to: Janina, Maria, Aniela. V.n. Radziewicz. |
| RODZIEWICZ | Jan 1918-1943 - s. Antoniego i Heleny. | |
5. | RODZIEWICZ | Stefan 1884 - s. Józefa i Marianny, żona?, dzieci: Janina 1911, Anna 1913, Klementyna 1914, Genowefa 1917, Stanisław 1920, Wanda 1924, Kazimierz 1926 (życiorys). |
6. | KWIATKOWSKI | Dominik 1900, żona Karolina 1903 z d. Mitłaszewska, dzieci: Stanisława 1925, Jadwiga 1927, Zenona 1929 (Majewska), Zygmunt 1940. |
7. | KOWALEWSKI | Władysław - s. Władysława i Marii z d. Czerepko, żona Stanisława z d. Kwiatkowska, dzieci: Zenon 1925, Zofia 1927, Danuta 1929, Feliks 1932. |
8. | TRĘBACZEWSKI | Jan +1943, żona Anastazja +1943 z d. Łozińska - c. Kazimierza i Heleny z d. Strutyńska, bezdzietni. Mieszkali na Stupniku (potocznie nazywana część Skurcza). Zamordowani w 1943r. - wrzuceni do studni przez ukraińską UPA |
9. | SKÓRA | Józef 1919 (*pow. Miechów), w Skurczu mieszkał od 1920 r., żona Helena z d. Wożniak - c. Antoniego i Barbary (w Andrzejówce), syn Jan 1941 (*Łuck). Po wojnie zamieszkali w Zamościu, od 1947 r. w woj. olsztyńskim. V.n.: Skura. |
10. | SIERAKOWSKI | Kazimierz - s. Juliana i Józefy z d. Piwkowska, żona (śl.1904) Maria z d. Szelągowska, dzieci: Jadwiga, Stanisław, Janina, Kazimierz 1914 (*Horodyszcze, ż.Janina Matkowska), Zofia, Mieczysław. Kazimierz miał brata Antoniego (ż.Jadwiga Szelengowska). |
11. | JACNIACKI | Ryszard 1905-1947 (*Lublin), żona Mieczysława 1900-1987 (tu*) z d. Skawińska, dzieci: Eugeniusz +2007 Częstochowa, Henryk +1954, Ignacy +2000, Leokadia, Maria +2009, Danuta (mieszka w Wielka Wieś), Halina (mieszka w Częstochowie), Wanda +1940 (zm. w transporcie w głąb Rosji), Regina, Bogdan (i Jadwiga ur, w Czymkurgon, +1991). Po wojnie w Łodzi. |
| JACNIACKI | Witold 1912-2006, żona (śl.7.06.1942) Antonina. Po wojnie: w Osiecku koło Bledzewa, lubuskie. Witold przez całe życie przyjaźnił się z Czesławem Stasiakiem (p.13). Z Ryszardem i Witoldem mieszkali ich bracia: Jerzy 1914 i Józef 1920 (*Urzędowo, Lubelskie). | |
12. | MATUSZEK | IN, żona z d. Tchórzewska, dzieci: Władysław 15.07.1919-19.05.1944 (grób na cmentarzu na Monte Cassino) |
13. | STASIAK | Czesław 3.09.1916-3.04.1986 (+Kiekrz k/Poznania), żona Zofia 26.03.1919-25.08.2014 (+Kiekrz) z d. Sierakowska, dzieci: Czesław_Janusz, Bogusław, Waldemar +1945 (miał 7 miesięcy, pochowany w Wielbarku) |
14. | CZERNIAK | Po wojnie rodzina pozostała w Skurczu (dzisiaj Skircz). |
15. | STOLARUK | Halina. |
16. | MULSON | Zygmunt 1888-1943 - s. Józefa i Tekli, żona Katarzyna z d. Szkoda, dzieci: Wacława 1912, Roman 1920, Tadeusz 1926. Za wyjątkiem Wacławy wszyscy byli wywiezieni do Północnego Kazachstanu 13.04.1940 r. Zygmunt zaginął po aresztowaniu przez NKWD w 1943 w Kazachstanie za odmowę przyjęcia paszportu (brak dalszych informacji). Pozostali, po wojnie osiedli w Szczytnie. |
17. | MARTYNIAK | Władysław 1896 - s. Romana i Katarzyny z d. Maca, I żona (śl.1921) Michalina z d. Łapcewicz, dzieci: Stefania 1922 (*Bajew), II żona Julia 1910 (*Bajew) - c. Józefa, dzieci: Wacław 1930, Eleonora 1931, Mieczysław 1932, Tadeusz 1937. Zabrani na Sybir. |
18. | MUCHA | Stanisław 1858 - s. Stanisława, żona Justyna 1865 - c. Pawła, dzieci: Piotr 1910. Zabrani na Sybir. |
19. | MUCHA | Andrzej 1901 - s. Franciszka, żona Anastazja 1908 - c. Dymitra, dzieci: Maria 1927, Włodzimierz 1929, Janina 1930. Zabrani na Sybir. |
20. | BIELSKI | Jan 1896 - s. Aleksandra, żona Maria 1903 - c. Nikifora, dzieci: Leokadia 1925, Jadwiga 1928, Aleksander 1930, Czesława 1932. Zabrani na Sybir. |
21. | PLACKOWSKI | Andrzej 1887 (*Wydumka) - s. Józefa i Anny z d. Zalewska, kapral, żona Karolina 1905 (*Marusia) - c. Pawła, dzieci: Stanisław 1925, Anna 1928, Henryk 1932, Zofia 1938. Zabrani na Sybir. Andrzeja brat Kazimierz w Rudce, a Piotr w Wydumce. |
| PLACKOWSKI | Franciszek, szeregowy. | |
22. | STRZAŁOWSKI | Franciszek, żona |
23. | KISIEL | Grzegorz 1885, żona Rozalia z d. Dziemba, dzieci: Stanisław, Kazimierz, Tadeusz, Stefan, Zbigniew, Mieczysław, Zofia 1929. Po wojnie w Oławie k.Wrocławia. |
24. | TOMASZEK | Onufry, żona Wiktoria z d. Kołakowska, dzieci: Antoni. Hanna, Michał 1913 (po wojnie: Dziewiewrzewo, pow. Żnin), Zofia, Maria, Józef. |
25. | ROMANOWSKI | Józef - s. Piotra (s.Timofieja/ Tomasza i Marianny z d. Garczyńska) i Zofii z d. Sławińska, żona Antonina z d. Skawińska, dzieci: Marian 1907, Paweł i Piotr 1910 (bliźniacy), Franciszek 1914-1943, Mieczysław 1917, Zofia 1920 (po m.Bondia), Antoni 1921, Maria 1923, Wacław 1925. |
26. | MARMUCKI | Marian, żona Maria z d. Kowalewska (po I m.Bondia, dzieci poniżej) - c. Klemensa i Julianny z d. Falkowska. |
| BONDIA | dzieci Jana? i Marii: Adam ~1934, Mieczysław, Zygmunt, Stanisław, Sabina. | |
27. | ŁOZOWSKI | Aleksander, żona Adela z d. Choińska, dzieci: Wacław 1922, Zofia 1933, chłopiec IN. Po wojnie w Pabianicach. |
| Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie niebieskiej - śmierć z rąk bandytów ukraińskich, rok w barwie czerwonej - śmierć w wyniku represji sowieckiej. | ||
| |||||
L.p. |   | Informacje |  | ||
1. | Włodzimierz Rodziewicz | [październik 2005] poz. 1-5.http://www.rodziewicz1.republika.pl/4tekst.html | wlodekrodziewicz(a)wp.pl | ||
2. | Piotr Kowalewski | [październik 2005] poz. 7. | kj(a)wzl2.mil.pl | ||
3. | Jarosław Chruścicki | [marzec 2008] poz. 8. | carcarewicz(a)wp.pl | ||
4. | Jadwiga Trzcińska | [kwiecień 2008] poz. 9, W latach 1920-1935 mieszkał tu Antoni Wożniak wraz z rodziną, poczym wyprowadził się do Andrzejówki | wieslawtrzcinski1(a)wp.pl | ||
5. | Rafał Stasiak | [sierpień 2009] poz. 10-15, uzup. poz. 8. [sierpień 2009] uzup. poz. 11. [sierpień 2014] uzup. poz. 13 (zawiadomienie o śmierci). | stasiakr(a)onet.eu | ||
6. | Roman Mulson | [czerwiec 2010] poz. 16 | roman.mulson_xl(a)wp.pl | ||
7. | Czesław Kamiński | [sierpień 2010] uzup. poz. 11 wg indeksu represjonowanych. [marzec 2011] poz. 21 | czkamyk(a)op.pl | ||
8. | Edward Wiśniewski | [październik 2010] dot. poz. 11. Posiadam list z 14.3.1944r., napisany z wojska sowieckiego przez Józefa Jacniackiego do mojego Dziadka Franciszka Paradowskiego z Zagaj, gm. Czaruków, w którym informuje, że żyje i prosi o powiadomienie Marię Jacniacką. Jednocześnie zawiadamia, że kuzyni Dziadka Andrzej i Zofia Sykałowie są od 4 lat w sowchozie Wiry, Tałajski (Tagajski ?) rejon, Uljanowskaja obłast. Zainteresowanych proszę o kontakt. | edvis(a)wp.pl | ||
9. | Aleksandra Przybylska | [styczeń 2011] uzup. poz. 11 | last.midnight.sun(a)gmail.com | ||
10. | Ryszard Bujalski | [kwiecień 2011] Opis parafii Skurcze, ZDJĘCIA przedwojenne, Pamiątka pierwszej mszy św. ks. Cyryla Bujalskiego. ZDJĘCIA z 2006 r. | brysio80(a)interia.pl | ||
11. | Zenona Majewska | z d. Kwiatkowska. [czerwiec 2013] poz. 6. | agapod4(a)wp.pl | ||
12. | Krzysztof Gałka | wnuk Zofii. [grudzień 2013] poz. 23. | analkinbjj(a)gmail.com | ||
13. | Franciszek Tomaszek | [grudzień 2013] poz. 24. | joanna170490(a)onet.pl | ||
14. | Barbara Rejniak | z d. Romanowska. [sierpień 2014] poz. 25. | lukasz15015(a)wp.pl | ||
15. | Anna Bondia-Góralczyk | [listopad 2014] poz. 26. Proszę o jakąkolwiek informację o rodzinie. [luty 2015] uzup. poz. 26. | anna_bondia(a)wp.pl | ||
16. | Piotr Daszuta | [listopad 2015] poz. 27. | bpdaszuta(a)wp.pl | ||
Parafia w Skurczu była 16-tą kolejną parafią rzym. kat. na Wołyniu. Kościół parafialny p. w. Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela został wybudowany w 1609 roku, sumptem podkomorzego łuckiego Jana Charlęskiego z Charlęża, ówczesnego dziedzica skureckiego. Akt fundacji kościoła nosi datę 10.06.1609 roku. W 1613 roku Krzysztof Charlęski darowiznę powiększył, ofiarując parafii wieś Krowatkę. Poświęcenie kościoła skureckiego dokonane zostało przez bpa Andrzeja Gebickiego. Nowy murowany kościół ufundował w 1803 roku Stanisław Zagórski, podkomorzy wołyński i dziedzic skurecki Biskup Józef Podhorodeński w 1809 roku kościół ten wyświęcił. Odnowiony w roku 1857 przez Feliksa Zagórskiego kościół przetrwał do 1944 roku, kiedy w dniu 15 stycznia banda ukraińskich nacjonalistów go podpaliła, gdy oddział samoobrony opuścił wioskę.
Parafia Skurcze posiada kaplicę w Watykanie. W 1886 roku liczyła 725 wiernych, a w 1837 roku 1736 wiernych zamieszkujących 31 okolicznych wiosek i osad: Andrzejówka, Białostok, Biskupicze, Błudów, Bubnów, Czarny Las, Dębinka, Dziesięcina, Ferma Sadowska, Hat, Horzwin, Kalinowiec, Kozakowa Dolina, Krasny Sad, Królpodolce, Marusia, Motyszów, Mychlin, Pomorzanka, Puhaczówka, Pustomyty, Sielisko, Skurcze, Tuliczów, Umańce, Watyn, Watyniec, Zabary i Żukowiec.
Ostatni proboszczowi Skureccy w latach dwudziestych ks. Stanisław Gałecki, przeniesiony ok. 1930 roku do parafii Zofiówka, gdzie został zamordowany 1.VII.1941 roku, gdy stanął w obronie swoich parafianek. Po nim nastąpił ks. Bolesław Pejkert, który opuścił parafię uciekając przed bolszewikami w dniu 17 września 1939 roku. Ostatnim proboszczem w okresie okupacji był ks. Stanisław Grzesiak, który na czele parafian ewakuował się przed zbliżającym się frontem, wraz z Niemcami zarządzającymi majątkiem. Opuścili oni Skurcze wieczorem 14 stycznia 1944 roku, kierując się na zachód. Ksiądz został zamordowany przez upowców dwa dni później w kościele w Porycku. Los uciekających parafian nie jest dokładnie znany.” (źródo: Adam Peretiatkowicz „POLSKA SAMOOBRONA W OKOLICACH ŁUCKA” [1995], str.37)
W dniu 16.06.1913r.w kościele parafialnym w Skurczu ks. CYRYL BUJALSKI odprawił Pierwszą Mszę Święta. Po odprawionej pierwszej Mszy Świętej został tylko pamiątkowy obrazek zawierający następującą myśl i modlitwą: „Nalazłem tego, którego miłuję dusza moja, pojmałem go i nie puszczę go. Co żem ja jest Panie, i żeś mnie przywiódł aż dotąd? Ty jesteś kapłanem na wieki. Modlitwa za Kapłana: Wszechmogący miłosierny Boże, kiedyś przez miłosierną dobroć raczył powołać do sprawowania Przenajświętszej ofiary – sługę Twego Cyryla wysłuchaj prośby naszej i spraw, aby podtrzymywany łaską Twoją świętą. Coraz więcej stawał się godnym powołania swego i aby błogosławieństwo Twoje oświecało słowa jego i pracę przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.”
Zwiedzając w 1996 r. Skurcz stwierdziłem że cmentarz zniszczony, kościół spalony. i również zniszczony. W miejscu murowanego kościoła i cmentarza katolickiego zastałem teren bezładnie zarośnięty, zachwaszczony. Rodzinnego grobowca nie odnalazłem. Z przeprowadzonych rozmów wynika, że w latach siedemdziesiątych buldożerami zrównano ten teren. A podczas wyrównywania budującej się drogi uzupełniano ziemią z terenu kościoła. Później wyrosły chwasty, krzewy i drzewa. W miejscu kościoła, byli parafianie, postawili metalowy krzyż.
Tu są pochowani: moja Prababcia Katarzyna Mebert, Babcia Karolina Bujalska i jej córka Zofia W 2011 roku udało się odnaleźć szczątki pomnika i rozpocząć odbudowę.
Ryszard Bujalski
Data powstania strony: październik 2006 r., ostatnia edycja: listopad 2015 r.
ros. Скурче, Скурчи, Скураче, Скурга, Скирче, Скурч