W pierwszej kolejności publikuję informacje unikalne, czyli niedostępne dotychczas w Internecie i trudnodostępne w formie pisanej.

Jednocześnie proszę o przypomnienie się, w sytuacjach gdy minął miesiąc od przysłania zgłoszenia, a jego treść jeszcze nie została umieszczona na Stronach.

OBJAŚNIENIA

NAZWY MIEJSCOWOŚCI

Zostały spisane z urzędowo wydanego 4.01.1936 r. Wołyńskiego Dziennika Wojewódzkiego 1/1936. Nieoficjalne nazwy mogą być dopisywane na stronach opisujących miejscowość (wykazy gospodarstw...).

Zamiast "Spisu Powszechnego", który miał odbyć się w 1941 r.

W styczniu 2003 r. na Stronach o przedwojennym Wołyniu powstał projekt spisu wszystkich mieszkańców, którzy w przededniu wybuchu wojny w 1939 r., posiadali stałe miejsce zameldowania na terenie województwa wołyńskiego. Polega on na umieszczaniu w wykazach gospodarstw konkretnej miejscowości, informacji otrzymywanych głownie od Państwa poprzez formularz lub drogą mailową. Informacje te powinny zawierać podstawowe dane, w kolejności wg załączonego schematu:

UWAGA: zastosowanie schematu skutkuje szybszą edycją na Stronach, niestosowanie się może skutkować dużym opóźnieniem, a nawet zaniechaniem publikacji.

Dlaczego warto? Jest to w Państwa ocenie, z założenia chodzi o upamiętnienie osób, które odeszły i miejsc, które zmieniły się lub zostały całkowicie zniszczone.

W niektórych przypadkach mogą pojawić się niespodzianki, w postaci uzupełnienia danych, gdyż informacje o wielu rodzinach są dostępne w różnych spisach i tylko czekają na swoje miejsce (brak w nich określonego miejsca zamieszkania).

WYKAZY GOSPODARSTW

NAZWISKA

Pozycja w wykazie powinna zaczynać się od nazwiska rodziny i w dalszej kolejności od imienia żyjącej w 1939 roku osoby, która nazwisko "wniosła", czyli ojca rodziny. W przypadku braku takiej osoby, wpisywane jest imię żony, czy matki. Często nazwisko było różnie pisane, dlatego wskazane jest podać jego wersje (dopisywane na końcu w postaci V.n.: ...).

W celu ułatwienia roboty wyszukarkom internetowym (i osobom z zagranicy), nazwiska panieńskie mężatek nie są odmieniane. Przykład: zamiast Katarzyna z Kozłowskich, jest Katarzyna z d. Kozłowska.

Wskazane jest podanie czterech nazwisk dla jednej rodziny: 1. "główne" - nazwisko ojca, 2. nazwisko rodowe jego matki, 3. nazwisko rodowe żony, 4. nazwisko rodowe jej matki.

IMIONA

Polskie imiona są jednoznaczne i nie ma potrzeby dookreślać (syn, córka).

Zdrobnienia imion (informacja dedykowana osobom z zagranicy).

Imiona stosowane potocznie są (lub będą) zastępowane formą oficjalną (jak w zapisie w dowodach osobistych). Przykłady: Janek, Jaś, Jasiek na Jan. Mirek, Miruś na Mirosław. Władek na Władysław. Leonia na Leonarda itd. Wyjątkiem mogą być imiona dzieci, które nie dożyły wieku dojrzałego (przy zgłaszaniu proszę adnotować).

DATY, format, stosowanie

Dzień.miesiąc.rok - d.mm.rrrr  lub dd.mm.rrrr,

Jeżeli nie znamy dnia: mm.rrrr,

Jeżeli rok przybliżony (zazwyczaj +-1): ~rrrr. (~ - rok poprzedza znak "tylda")

Dla szybkiej orientacji, daty urodzin i zgonu umieszczane są bezpośrednio po imieniu, następnie w nawiasach, jeżeli jest znane, umieszczono miejsce urodzenia (*) i zgonu (+).

(przykład:  NIE: Katarzyna - c. Mateusza 1899-1977,   TAK: Katarzyna 1899-1977 - c. Mateusza. Dzięki tej formie można dopisać daty do imienia Mateusza: Katarzyna 1899-1977 - c. Mateusza 1871-1922)

USUWANIE INFORMACJI "OCZYWISTYCH"

Przykłady

1. KOWALSKI Jan, żona Maria Kowalska z d. Rybicka, dzieci: Leon Kowalski, Krystyna Kowalska...

2. ...jestem córką Krystyny i wnuczką Jana. (bo - patrz wyżej)

3. Anna 1900-1988 (Równe-Warszawa)... Po wojnie w Warszawie.

4. Jan, żona Maria, syn Franciszek (poniżej)...

Franciszek - s. Jana i Marii....

5. Po wojnie: Ubrodowice, gm. Moniatycze. Nie ma drugich Ubrodowic (sprawdź: np. mapy Google) i w takim przypadku nie ma potrzeby dopisywać nazwy gminy, powiatu, czy województwa.

Przy podawaniu danych o rodzinach proszę mieć na uwadze fakt, że wszystkie otrzymane informacje są edytowane i treści powielające się, czy nie na temat przedwojennego Wołynia są usuwane (o tym też poniżej). Wymaga to często dużo czasu, stąd opóźnienia w publikacji na Stronach.

POMIJANIE MATERIAŁÓW NIE NA TEMAT

Tematem portalu jest PRZEDWOJENNY WOŁYŃ. Informacje, które odbiegają od tematu nie będą umieszczane, a w razie stwierdzenia, że zostały już umieszczone, zostaną usunięte. Dotyczy to szczególnie:

- danych osób urodzonych poza Wołyniem po roku 1945 (wyrażenie "[...]" oznacza, że takie dzieci były zgłoszone).

- zdjęć wykonanych poza Wołyniem, z wyjątkiem zdjęć przedwojennych osób będących na krótkiej wycieczce (po której wróciły na Wołyń).

UŻYTE SKRÓTY

Skróty określające charakter miejscowości typu miasteczko, wieś, kolonia, osada itp. zostały opisane TU. (tu strona www, jeżeli skrypt nie działa).

* -urodzony (jeżeli znana jest tylko data/rok urodzenia)

+ -zmarł  (jeżeli znana jest tylko data/rok śmierci)

xxxx-yyyy (data urodzenia i data śmierci połączone myślnikiem, jeżeli obie są znane)

[...] - taki zapis występuje przy dzieciach i oznacza, że było ich więcej, ale urodziły się już po wyjeździe z Wołynia (jak się wkrótce okazało, po wyjeździe na stałe...).

Pozostałe oznaczenia skrótów postaram się jeszcze opracować.

ZDJĘCIA

Powinny mieć "wołyński charakter". Proszę o przysyłanie zdjęć sprzed 1945 r. ilustrujących architekturę, krajobrazy, ludzi, ubiór, wydarzenia i zwyczaje przedwojennego Wołynia.

Adresy e-mail osób przysyłających zdjęcia są umieszczane na stronach opisujących miejscowość. Wykorzystanie zdjęć możliwe jest za zgodą ich właścicieli.

ADRESY E-MAIL

Nie są udostępniane w sposób "otwarty". Znak @ jest zastępowany znakami (a) (wizualnie podobne). Metoda zapobiega przechwytywaniu adresów przez programy do wysyłania np. automatycznych wiadomości reklamowych (SPAMu). Przy adresowaniu proszę zawsze stosować znak @, natomiast przy wypełnianiu formularza znaki (a). Adresy e-mail, które okazują się nieaktualne, zostają przekreślone.

ODSYŁACZE ("linki")

Proszę o zgłaszanie nieaktywnych odsyłaczy do stron zewnętrznych.

PAŃSTWA PROŚBY o więcej informacji

Wszystkie istotne informacje i zdjęcia, które są w moim posiadaniu, są również umieszczone na Stronach lub zostaną umieszczone w możliwie najkrótszym czasie. Jeżeli znane są strony internetowe na których są ściślejsze informacje, wstawiane są do tych stron odsyłacze. W miarę wiedzy, podane są też źródła do pozostałych informacji.

Pytania wysłane przez Formularz są traktowane tak samo jak pozostała treść przeznaczona do umieszczenia na Stronach o Wołyniu i nie czuję się zobowiązany do udzielenia odpowiedzi.

MOJE  PROŚBY

Informacje, które mają zostać umieszczone w wykazach, proszę o przysyłanie w zwięzłej formie. Proszę również o przysyłanie dłuższych tekstów, np. w postaci wspomnień, które będą umieszczane w specjalnym dziale (poza stroną z wykazem).

W miarę możliwości, proszę o podawanie tylko jednego źródła informacji (wg Państwa "najlepszego"). Chciałbym unikać sytuacji, w której wykaz źródeł znacznie przewyższa treść dodaną do wykazu rodzin.

UPROWADZENI NA SYBIR

Dotyczy "akcji" wywożenia ludzi na Sybir przez najeźdźców - Sowietów, tzw. deportacja.

LUDOBÓJSTWO

W Internecie można znaleźć dużo informacji związanych z banderowskimi mordami na Wołyniu i "Strony o Wołyniu" uwagę skupiają na okresie wcześniejszym. Oczywiście, jeżeli dotyczy to osoby wymienionej z imienia i nazwiska, mieszkającej przed wojną na Wołyniu, jej los może, a nawet powinien zostać opisany, natomiast statystyki (bezimienne) mogą być pominięte.

Proszę nie używać terminu, że osoba zginęła "w konflikcie polsko-ukraińskim", wymyślonego przez "historyków" ukraińskich. Było to ludobójstwo dokonane przez bandy ukraińskie z tzw. "UPA oraz przymuszonych do współudziału lub zachęconych łupem, niezaangażowanych zwykle mieszkańców wiary prawosławnej i greckokatolickiej (Rusinów, Ukraińców). W zbrodniach brali udział głownie ludzie (?) z młodszego pokolenia (nawet dzieci), starsi natomiast bardzo często ostrzegali i w miarę możliwości ratowali Polaków, niejednokrotnie ponosząc ofiary z rąk fanatyków ukraińskich.

Jaki "interes" mieli Polacy, żeby zabijać Ukraińców? Oprócz obrony (i pojedynczych przypadków zemsty) - ŻADEN. Pobożność i moralność nie pozwalała, a i rozsądek podpowiadał żeby unikać ofiar, choćby dlatego, że po wojnie będzie potrzebna każda para rąk do pracy (pomoc sąsiadów-Ukraińców w polu i np. przy budowie domu była powszechna). Nikt z Polaków wtedy nie przypuszczał, że po wojnie Wołyń nie będzie należał do Polski i zbrodnie pozostaną bez kary.

ŹRÓDŁA INFORMACJI

ŹRÓDŁA w sieci

Księgi metrykalne z zasobu AGAD

Metryki-Wołyń

Księga adresowa Polski przemysłu... (obejmuje tylko miasta w 1937 r.)

Księga adresowa Polski z 1928 r.

Wołyńskie Dzienniki Wojewódzkie

Lista Memorial - deportacje na Sybir (ru)

Listy Katyńskie

Ustalanie położenia - przedwojenne mapy sztabowe 

Ustalanie położenia - współczesne zdjęcia satelitarne (porównując obie mapy uzyskamy informację, czy miejscowość dziś istnieje)

Ustalenie przynależności administracyjnej i parafialnej w 1931 r. - Skorowidz miejscowości

Ogólnie: Biblioteki cyfrowe 

Andrzej Mielcarek