WERSJĘ ELEKTRONICZNĄ OPRACOWAŁ TADEUSZ BROŻBAR i ANDRZEJ MIELCAREK

KOWEL - KAMIEŃ KOSZYRSKI

Krótka ta linja została zbudowana w czasie wojny. Prowadzi ona z Kowla w kierunku północnym, na Polesie Wołyńskie, przez dawne dobra Sanguszkowskie włości koszyrskiej i niesuchojeżskiej. Powiat koszyrski jak już zaznaczono w r. 1921 odłączony został od Wołynia, z którym ma wspólną przeszłość historyczną, a przyłączony do Polesia.

Stacje: Dorotyszcze (18 km.) dawne dobra klucza Niesuchojeże Sanguszków, w XIX w. Wierzbickich, w r. 1897 rozparcelowane.

Niesuchojeże (23 km.) miasteczko o 2.000 m., od XVI w. centrum klucza dóbr Sanguszkowskich, którzy się tytułowali książętami "na Niesuchojeżach i Łokaczach". Rozległa włosć tutejsza obejmująca znaczne przestrzenie od Wyżewki po Stochód przeszła w r. 1650 na ks. Sapiehów. Dwie trzecie mieszkańców miasteczka stanowią żydzi, którzy mają tu synagogę, dla prawosławnych jest cerkiew, kościoła niema.

10 km. na północ, również nad Turją, na granicy powiatów koszyrskiego i kowelskiego, leży małe miasteczko Mielce, o 400 m. głośne z klasztoru prawosławnego, fundowanego w r. 1542 przez Sanguszków. Klasztor został tu przeniesiony z Kowla, gdzie się poprzednio znajdował. Po przyjęciu unji było to opactwo Bazylianów, po skasowaniu unji oddane znowu mnichom prawosławnym. Po Bazylianach pozostała cerkiew z końca XVIII w. w stylu klasycznym, z cudownym obrazem św. Mikołaja, ozdobiona 6 kolumnami na froncie. Obok duży klasztor z wieżą.

8 km. na północ Kaczyn, starożytna osada, gdzie w XVI w. na wyspie wśród jeziora zbudowali Bukowieccy zamek obronny. Przy ujściu Bystrzycy do Turji dawne horodyszcze. 6 km. dalej na północ leży nad Turją Datyn, za Kazimierza Wielkiego gród graniczny ziemi Chełmskiej od strony Litwy. Wedle tradycji zakopano tu część skarbów królowej Bony, przed wywiezieniem reszty do Włoch.

Za Niesuchojeżami opuszcza pociąg na moście na Turji granice obecnego województwa wołyńskiego, wkraczając w granice powiatu koszyrskiego. Następuje Nujno (48 km.) wieś o 1400 m. z cerkwią.

Końcową stacją kolei jest Kamień - Koszyrski (54 km.) miasteczko powiatowe (od r. 1921) o 1000 m. Noclegowe domy Plussa Motela, Lermanna i Boninka Arona, wszystkie w Rynku. Restauracja Bobołowicza Bolesława ul. Kowelska. Za Kazimierza Wiekiego był to, podobnie jak Ratno i Datyn na podstawie ugody z r. 1366, graniczny zamek obronny od Litwy. Później stał się Kamień centrem dóbr ks. Sanguszków-Koszyrskich, z których ostatni Adam, wojewoda wołyński, fundował w r. 1628 klasztor Dominikanów, skasowany za Rosjan. Po wygaśnięciu tej linji Sanguszków w r. 1650 dobra drogą posagu przeszły na Krasickich i Ordów. Po zamku który zniszczyli kozacy w r. 1649 zachowały się tylko wały. Hr. Krasicki posiadał tu w końcu XVIII wieku galerję obrazów, w której było sporo dzieł pijara ks. Łukasza Hübnera z połowy XVIII w.

15 km. na północny wschód Worokoml, od połowy XVII w. dobra Krasickich, z cerkwią drewnianą z r. 1891 i kościołem katolickm.

wstecz     do góry      dalej

(c) 2003 A. Mielcarek, T. Brożbar